Grote stap in uitvoering “Urgenda-vonnis” door kabinet

Vandaag heeft het kabinet het extra ‘Urgenda pakket’ bekend gemaakt: het pakket aan maatregelen waarmee de regering dit jaar minstens 15 megaton (Mton) zou moeten besparen om voorgoed minimaal 25% minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990. Het pakket wat vandaag in de brief naar de Tweede Kamer staat, levert volgens het kabinet 8 Mton reductie op. Samen met de reeds eerder getroffen extra maatregelen zou dat bij daadwerkelijke en tijdige uitvoering structureel tot 11 Mton kunnen leiden. Als alles lukt, dan is er nog 4 Mton te gaan.

Maar liefst 30 van de 54 maatregelen uit het “54puntenplan” dat Urgenda met 800 organisaties als oplossing aan bood aan het kabinet, lijken uiteindelijk geheel of gedeeltelijk uitgevoerd te gaan worden. Daarmee kiest het kabinet niet alleen voor de goedkoopste optie (kolencentrales geheel of deels sluiten), maar ook voor maatregelen die zorgen voor draagvlak, een lagere energierekening, schonere lucht en meer biodiversiteit. Urgenda is blij dat in het extra pakket van vandaag ook middelen zitten die ook in deze coronacrisis kunnen helpen om meer werk te genereren voor het MKB en zelfstandigen. Het extra pakket bevat ook maatregelen die zorgen voor een lagere energierekening, vooral ook voor huurders en mensen met minder draagkracht, die daardoor blijvend lagere energiekosten kunnen krijgen.

Voor de overheid is het sluiten van kolencentrales de goedkoopste optie per ton vermeden CO2-uitstoot. Daar hebben ze dus allereerst voor gekozen. De Hemwegcentrale werd al per 1 januari gesloten (dat scheelde netto 1 Mton). De drie nieuwe kolencentrales die in 2015 en 2016 open gingen mogen nog maar op maximaal ongeveer 25% van hun capaciteit draaien (varieert afhankelijk van het technisch minimum). Er was eerder sprake van dat van deze drie er nog 1 dicht zou gaan. Dat staat nu niet in de brief, maar zou helpen om echt aan het vonnis te voldoen. In ieder geval is er nu reeds een reductie van kolenstroom van zo’n 75% voorzien. Daar zijn we blij mee.

De overheid trekt daarnaast geld uit voor enkele grote besparingen in de industrie. Hieronder vallen bijvoorbeeld de methaanreductie bij Chemelot, het aanpakken van het affakkelen van methaangas door de kolen en gasindustrie. En de binnenvaart moet deels op biobased brandstoffen gaan varen.

Van de 54 maatregelen worden er 30 geheel of gedeeltelijk uitgevoerd. Deel van die 30 maatregelen waren al aangekondigd, zoals de grootste maatregel (nr.  54): 2 miljard extra voor de volgende SDE+ ronde waardoor vele daken zullen worden vol gelegd met zonnepanelen. Dat in combinatie met de verlenging van de salderingsregeling van 2020 naar 2023 met langzame afbouw naar 2031 (maatregel 9) en de uitvoering van maatregel 21 levert flink meer duurzame energie op. Daarnaast zij er veel maatregelen gekozen die energie besparen.

Ook enkele ‘groene’ maatregelen worden uitgevoerd. Hieronder valt bijvoorbeeld uitbreiding van bos en duurzamer bosbeheer (7, 35), is er 30 miljoen euro beschikbaar voor led-verlichting in kassen (24), 60 miljoen extra voor de krimp van de varkenssector (22) en binnen het stikstofpakket nog eens 300 miljoen per jaar voor het helpen stoppen van andere veehouders (2, 53). Maatregel 49 -groen en gezond wonen - krijgt ‘appreciatie’ en wordt doorgestuurd naar de gemeenten. 

Heel blij zijn we met al die maatregelen waarmee de energierekening van burgers omlaaggaat: van radiatorfolie tot ledlampen en stand-bykillers. Hiervoor waren in het najaar al diverse subsidiemogelijkheden in het leven geroepen, verlengd of verhoogd en nu trekt het kabinet nóg eens 300 miljoen uit voor energiebesparing bij huurders, woningeigenaren en MKB’ers (maatregelen 14, 15, 26, 29, 34, 39, 41, 42, 43 en 46).

Verder gaat de overheid beter controleren en handhaven op de wet energiebesparing (8, 13, 44), meer plastic recyclen (32, 47), is er geld uitgetrokken voor duurzamer asfalt (37), gaat men daken van overheidsgebouwen volleggen met zonnepanelen (20), scholen stimuleren om te verduurzamen (23), energie coöperaties beter ondersteunen (33), rijden we geen 130 meer maar 100 overdag (3) en wordt duurzamer rijden gestimuleerd (25).

Dit resultaat is bereikt dankzij 900 mede-eisers en 800 organisaties die 1 of meer maatregelen steunden in het 54-puntenplan.